تازه های تکنولوژی

با پرتاب اخیر فالکون 9 اسپیس‌ایکس، طرح انتقال 12 هزار ماهواره‌ی فراهم‌کننده‌ی اینترنت وارد فاز اجرایی شد.

پرتاب راکت فالکون 9 در روز گذشته شاید از لحاظ جذابیت خبری به‌اندازه‌ی پرتاب حماسی فالکون هوی در چند هفته پیش نباشد. با این حال ایلان ماسک کسی نیست که راکتی را به‌سادگی پرتاب کند؛ وی ترجیح می دهد همیشه رکوردها را جابجا یا اگر بهتر بگوییم، رکوردهای جدیدی خلق کند.

مأموریت اصلی پرتاب روز پنج‌شنبه برای انتقال آخرین ماهواره‌ی مشاهده‌گر زمین اسپانیا با نام پاز بود؛ ولی راکت، اولین دو ماهواره‌ی اینترنتی اسپیس‌ایکس را هم حمل می‌کرد. این دو فضاپیما می‌توانند سرآغاز مرحله‌ای جدید برای کمپانی فضایی باشند؛ و همینطور مرحله‌ای نو برای اینترنت جهانی.

ماسک برای چند سال اخیر در حال کار روی برنامه‌هایی نسبتا مخفیانه برای راه‌اندازی ماهواره‌های اینترنتی در مدار زمین بوده است. در سال 2016، کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) راه‌اندازی 4425 ماهواره‌‌ی اینترنتی اسپیس‌ایکس را تأیید کرد. این شرکت در ادامه تعداد ماهواره‌ها را تا حدود 12 هزار دستگاه رساند که در واقع شش برابر تعداد ماهواره‌های فعالی است که در حال حاضر در حال گردش پیرامون زمین هستند.

 بر پایه‌ی اطلاعات به‌دست‌آمده از پایگاه‌ داده‌ی Union of Concerned Scientists Satelite Database، در حال حاضر 1738 ماهواره‌ی فعال در مدار زمین وجود دارد. حتی اگر 2600 ماهواره‌ی غیر فعال را هم اضافه کنیم، باز هم می‌توانیم برآورد کنیم که شمار ماهواره‌های اسپیس‌ایکس بیش از سه برابر سایر فضاپیماهای موجود در مدار زمین خواهد شد.

این موضع در نگاه اول، ممکن است مانند ارسال رودستر تسلا به فضا به‌ نظر برسد؛ اما این ماهواره‌ها کاملا سنگین هستند: اندازه‌ی تقریبی آن‌ها برابر یک خودرو و جرم آن‌ها حدود 390 کیلوگرم است. هدف نهایی ارسال این ماهواره‌ها، تحقق بخشیدن به ایده‌ی صورت فلکی ماهواره‌ای اسپیس‌ایکس برای فراهم آوردن اینترنت پرسرعت روی زمین است.

دو ماهواره‌ای که برای این منظور و در مرحله‌ی نخست فرایند مورد نظر اسپیس‌ایکس به‌ همراه ماهواره‌ی پاز به فضا ارسال شدند، دو نمونه‌ی کوچک ارتباطی مخابراتی است: Microsat-2a و Microsat-2br. این دو، نخستین نمونه‌ها از مواردی هستند که بنا بر برنامه‌های اسپیس‌ایکس، به گروه‌هایی از ماهواره‌های ارائه‌دهنده‌ی اینترنت تبدیل خواهند شد و هر کدام از آن‌ها در فرکانس‌های رادیویی متفاوتی عمل خواهد کرد.

 شروع Starlink

 4425 ماهواره‌ی اینترنتی اسپیس‌ایکس، در ارتفاع حدود 1100 کیلومتری زمین و 7518 مورد دیگر از 12 هزار ماهواره‌ی کلی یادشده در ارتفاع 300 کیلومتری خواهند بود. تعداد زیاد ماهواره‌ها و موقعیت‌های متغیر آن‌ها در مدار و همچنین توانایی آن‌ها برای فراهم ساختن اینترنت، از چالش‌های اصلی پیش روی کمپانی فضایی در این مسیر است.

آن‌ها باید اطمینان حاصل کنند که ماهواره‌ها می‌توانند با گیرنده‌های مستقر در زمین هماهنگ شوند. پس از این است که سؤال‌های بنیادی بیشتری درمورد نحوه‌ی مدیریت آن‌ها برای ردگیری و هدایت ماهواره‌های موجود در مدار و پیشگیری از برخوردهای آن‌ها پیش می‌آید.

اما اگر ایلان ماسک بتواند این ناوگان ماهواره‌ها را جمع‌آوری و سازمان‌دهی کند، به‌باور خودش و آنگونه که در گفتگو با وال‌استریت ژورنال اشاره کرده است، استارلینک (نام غیر رسمی که ماسک به این ناوگان اطلاق می‌کند) توانایی ارسال سیگنال‌های اینترنتی به هر نقطه‌ از زمین خواهد داشت. چنین شبکه‌ای باعث برداشته شدن باری از دوش کشورهای درحال‌توسعه در توسعه‌ی زیرساخت‌های اینترنتی می‌شود؛ کشورهایی که در آن‌ها نیمی از مردم به اینترنت دسترسی ندارند.

هنگامی که ماسک برای بار اول به‌ دنبال مجوز FCC برای شروع این پروژه در سال 2015 بود، اظهار داشت که هدف از این شبکه، اداره‌ی بیش از نیمی از ترافیک اینترنت از راه دور است. ماسک اظهار کرد که ارتباطات سریع‌تر و مستقیم‌تری میان قاره‌ها نسبت به آنچه امروز داریم، میسر خواهد شد.

گفتنی است که تأثیر این شبکه بر ارتباطات اینترنتی محلی کمتر قابل توجه خواهد بود. احتمالا استارلینک تنها 10 درصد از فروش را در اختیار خواهد داشت و 90 درصد بقیه کماکان در اختیار شرکت‌های محلی خواهد بود؛ البته احتمالا چنین وضعیتی برای مراحل اولیه است و در ادامه می‌تواند تغییر کند. ماسک در اسپیس‌ایکس سیاتال همچنین اشاره کرد:

 ما درباره‌ی چیزی صحبت می‌کنیم که در بلندمدت کاری همانند بازسازی اینترنت در فضا صورت می‌دهد.

 پس از پرتاب اخیر به‌ نظر می‌آید که اسپیس‌ایکس یک گام دیگر به هدف خود نزدیک‌تر شده باشد.